صدای لیوس را بشنو ...! ؟
لیوس نام یک روستای تاریخی و توریستی که تیره های ؛ارقش ؛عشیری ؛ قاسمی ؛ عباسی و اسماعیلی در آن سکونت دارند و در90 کیلومتری دزفول محل کوهنوردی و صخره نوردی جوانان و علاقه مندان به این رشته ورزشی است ؛ زمانی جمعیت ساکن در این روستا بالغ بر یکصد وپنجاه خانوار بوده که براثر کم لطفی و کم توجهی و بی مهری قرار گرفتن ها که با تمام مردم کوچنده وبافنده ؛ مال رو ؛ گله و رمه داروکشاورز به جمعیت پنجاه خانوار کاهش یافته این روستا درپای کوه لنگر که از بالا ناظر بر روزگارسخت لیوس دارد ویک لحظه چشم از لیوس بر نمی دارد گرچه از دور ابهت کوه لنگر که کوه لیوس هم نامیده می شود شما رامجذوب خود میکند، ولی وقتی نزدیک میشوی، این خود لیوس و محیط سنگی و خانه های طاقی و کودکان وپیران در انتظارآن ا ست که شما را شیفته خود میکند. چون هر سو که بنگری چیزی برای دیدن، مجذوب شدن و تفکرو تامل وجود دارد. این کوه سخت شیب خاطرات مردانی همچون علیمردان خان چهارلنگ را برای مردم باز گو میکند که از شمالیترین کوههای استان خوزستان است. لیوس درشمال دزفول قرار دارد. مسیر دزفول تا لیوس مسیری کوهستانی وبا کوههای بسیار متفاوت سنگی و در رنگهای متفاوت مناظری دیدنی (به خصوص در فصل بهار)را دارد.ارتفاع 2450 متری کوه لیوس نیز معروف و دارای شیب تند سنگی میباشد که در سر قله خود در مسیرحرکت ایل دارای یک چشمه بنام شوی یا به نوعی آبشار شوی میباشد. و ازراههای سردشت لالی ودزفول و اندیمشک نیز به آن راه دارد واز کنار سد تنظیمی دز باید عبور کرد .
قابل ذکراینکه آن چیزی که روستای لیوس را در تاریخ ماندگار کرده قدمت تاریخی روستا نوع بافت ساختمانی طاقی شکل که توسط چوب نی و گچ با معماری خاصی ساخته شده بگونه ای که حتی قبرستان آن منطقه دارای چنین ساختی میباشد کوچه های میان گذر بین خانه ها تماما سنگی میباشد. مهمتر از همه اینها مهمان نوازی مردم خونگرم که درب هیچ خانه ای بر روی کسی بسته نیست .ساخت چوقای آن که قدمت فرهنگ یک سرزمین و یک ایل بنام ( لر) چهار لنگ و هفت لنگ را بهمراه دارد مکانی که شروع بافت چوقا ( چوخا ) را برای اولین بار در ایل لر بنا گذاشته و امروزه به جایی رسیده که ساکنان لیوس برای گذراندن امرار معاش لچک و می نا ؛ و قر؛ کرکیت و پره ؛ چوقا و دبیت ؛ سبد ( تویزه ) شیر دنگهای خود را ومیراث گذشتگان را بفروش برسانند. برای رسیدن به این مکان از سمت دزفول باید از روستا ها و آبادهایی در مسیر همچون پا منار؛ اسلام آباد ؛ بازرگه ؛ شیهون ؛ سردشت ؛ حسن آقا دارک ؛ دیونی ؛ امام زاده بی بی بانو؛ ماشکار؛ دهستان احمد فداله و روستای آذنگ و...عبور کرد کوههای سر به فلک کشیده بیر ؛ لگریون و...همچنین درختان زیبای سرزمین بختیاری جزء جدا نشدنی این چشم اندازها میباشد .درختانی همچون بلوط ؛ بادام زمینی ( جرگ ) ؛ بن ؛ کلخنگ و ...
که درزمستان و بهاربا روییدن گیاهان غذائی و دارویی این زیبایی را دو چندان میکند . این هنر و قدرت بافت چوقا نیزاز لیوس به زنان طایفه کیارسی و زنان طایفه موری از ایل هفت لنگ نیز انتقال یافته. آنچیزی که روایت میباشد اولین بار این لباس توسط یکی از خوانین لرستان در منطقه لیوس در میان بختیاریها رواج یافته .
بهترین نوع چوقا در ایل بختیاری مربوط به چوغا لیوسی بوده که تاریخ و قدمت واقعی آنرا تاکنون کسی رسما اعلام ننموده . اما آنچیزی را که اهالی روستای لیوس سینه به سینه بما گفته اند به جزء خانواده های ساکن در منطقه که بافت چوقا را انجام میدادند یکی از جمله افرادی که مهارت و کار دوخت چوقا را در منطقه لیوس انجام میداده مرحوم رضا عباسی ازایل چهار لنگ و طایفه دیناور بوده که به علت عدم حمایت از کار او و مشکلات معیشتی مردم در میان خانوادهای لیوس خصوصا شیر زنان و عدم پیروی ساکنان روستاها و فرزندان از شغل پدر و پذیرش شهر نشینی فرزندان جهت تحصیل و کار؛ عدم حمایت و برگرداندن مجدد این فرهنگ و هنر را در میان اهالی و ساکنان روستا را کاملا به انزوا و نابودی کشاند.مردمی که روزی فرهنگ ساخت مسکن قالی و قالیجه حورو حورجین شیر و شیر دنگ و ...را می ساختند اکنون باید فرزندانشان در خیابانهای استان قدم بزنند شاید آنها هم روزی شلوارهای استریج بپوشند ... !!! ؟؟؟
مسیر کوچ عشایر لیوس به دو منطقه انجام میگیرد که اینکار بعد از درو غلات و جمع کردن غله در چیر( مکانی سنگ چین و خشک ساخته شده بصورت گرد و با دایره ای بزرگ که غلات درو شده را در درون آن ریخته تا زمان بازگشت ایل از ییلاق آنرا آخون میکنند ) ییلاق مردم لیوس بسمت پیر صالح و احمد فداله و تعدادی نیز به سمت کوی سفید دشت و سپس سری و کیرو و از آنجا به ییلاق انجام میگیرد و بعضا تعدادی تا ازنا و الیگودرزو عده ای تا کرمانشاه تغیر مسیر میدهند.
یکی از زنان غیور ایل چهارلنگ در حال درست کردن کشک
نظرات شما عزیزان:
دسته بندی : <-CategoryName->
